Noyabr ayında Bakıda keçiriləcək 29-cu BMT İqlim Konfransı (COP29) Mərkəzi Asiya ölkələri üçün iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə yeni imkanlar və perspektivlər açır. Bu konfrans, iqlim dəyişikliyinə dayanıqlılığın artırılması və regionda davamlı inkişafa töhfə vermək məqsədini daşıyır. İqlim dəyişikliyi və onun yaratdığı təhlükələr qarşısında həssas olan Mərkəzi Asiya ölkələri, COP29 vasitəsilə yaşıl enerji və iqlim maliyyələşdirilməsi təşəbbüslərindən faydalana biləcək.
Fins.az xəbər verir ki, Mərkəzi Asiya su qıtlığı, ekstremal hava şəraiti və kənd təsərrüfatı məhsuldarlığının azalması kimi iqlim problemləri ilə mübarizə aparır. COP29 bu ölkələrə, iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma strategiyalarını inkişaf etdirmək üçün bir platforma təklif edəcək. Bilik və təcrübə mübadiləsi ilə Mərkəzi Asiya ölkələri qabaqcıl təcrübələri mənimsəyə, iqlim dəyişikliyinin təsirini azaltmaq üçün müasir yanaşmalardan istifadə edə bilərlər.
COP29-da çoxşaxəli inkişaf banklarının (ÇİB) dəstəyi gözlənilir. Bu bankların dəstəyi sayəsində Mərkəzi Asiya ölkələri bərpa olunan enerji layihələrini maliyyələşdirə, enerji səmərəliliyini artırmaq üçün lazımi resursları əldə edə bilərlər. Asiya İnfrastruktur İnvestisiya Bankının (AİİB) prezidenti Czin Litsyun qeyd edir ki, qlobal iqlim problemləri ancaq birgə səylərlə həll edilə bilər və bunun üçün COP29 önəmli platformadır.
Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı (ATƏT) da iqlim təhlükəsizliyinin artırılmasının əhəmiyyətini vurğulayır. ATƏT-in baş katibi Helqa Şmid, COP29-un region üçün əhəmiyyətli bir hadisə olduğunu bildirir. ATƏT, iqlim təhlükəsizliyi və ekoloji problemlər üzrə müzakirələrə qatılmağı, regionlararası əməkdaşlığı inkişaf etdirməyi hədəfləyir.
COP29 zamanı Beynəlxalq Bərpa Olunan Enerji Agentliyi (IRENA) Mərkəzi Asiya üçün yeni bir təşəbbüs irəli sürməyi planlaşdırır. Bu təşəbbüs, regionun enerji sistemlərinin inteqrasiyasını gücləndirmək və maliyyə resurslarını səfərbər etmək məqsədi daşıyır. IRENA, həmçinin bərpa olunan enerji layihələri üçün investisiya forumu keçirəcək ki, bu da Mərkəzi Asiyada yaşıl enerjinin inkişafına təkan verəcəkdir.
Azərbaycan Cənubi Qafqazda ilk dəfə belə bir miqyaslı tədbirə ev sahibliyi edərək, Mərkəzi Asiya ölkələri ilə iqlim dəyişiklikləri və yaşıl enerji layihələri üzrə əməkdaşlığı gücləndirmək niyyətindədir. Prezident İlham Əliyevin siyasəti sayəsində Azərbaycan və Mərkəzi Asiya ölkələri arasında artıq bir çox birgə layihələr həyata keçirilmişdir. COP29 zamanı Mərkəzi Asiyadan Azərbaycandan keçməklə Avropaya ekoloji təmiz enerji tranziti məsələsi də müzakirə olunacaq. Bu təşəbbüs, həm Avropanın davamlı enerji tələbatını ödəmək, həm də Mərkəzi Asiya ölkələrinin enerji ixracını şaxələndirmək baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Azərbaycan və Mərkəzi Asiya ölkələri arasında iqlim problemlərinin həlli üzrə əməkdaşlıq, qlobal iqlim dəyişikliyinə təsir etməyən daha dayanıqlı gələcəyə yol açmaq üçün mühüm addımdır. COP29-da müzakirə olunacaq layihələr və irəli sürülən təşəbbüslər, regionun iqlim təhlükəsizliyini artıraraq, həm iqtisadi, həm də ekoloji sabitliyi təmin edəcək. Bu konfrans, Mərkəzi Asiya üçün yalnız ekoloji baxımdan deyil, həm də iqtisadi dayanıqlıq və inkişaf baxımından yeni bir başlanğıc olacaqdır.