Kəllə sümük quruluşudur. Bu, bir-birinə tikişlərlə bağlanan, adətən 22 olan çoxlu sümüklərin birləşməsidir. Etmoid (burun boşluğunun sümüklü hissəsi) və sfenoid kimi bütün komponentlər kənardan görünmür. Başın yeganə diatrotik oynağı çənə oynağıdır. Kəllə neyrokraniuma və splanxnokraniuma bölünür. Onlar təkcə morfoloji xüsusiyyətlərinə görə deyil, həm də embrion törəmələrinə görə fərqlənirlər.

Fins.az xəbər verir ki, kəllə sümüyündə bir neçə boşluq var. Bunlar:

• Kəllə boşluğu: beyni yerləşdirir
• Orbitlər: göz almalarını yerləşdirir
• Orta və daxili qulaq boşluqları

Ağız boşluğu Paranazal sinuslar: fərqlidirlər və öz adlarını həmsərhəd olan sümüklərdən alırlar.

Frontal sinus, etmoid sinus, sfenoid sinus, maksiller sinus və paranazal sinuslar burun boşluğuna bağlıdır. Onlar selikli qişalarla örtülür və hava ilə doldurulur. Onlar kəllə sümüyünün ön hissəsini işıqlandırmağa xidmət edir və səs üçün səsləndirici lövhə rolunu oynayır.

Neyrokranium, onurğa beyninin beyinlə birləşdiyi foramen magnum adlanan açılışı olan sərt bir quruluşdur. Beyin qabığının döşəməsinin hər tərəfində kəllə fossaları adlanan üç çökəklik var (ön, orta və arxa). Neyrokranium müxtəlif sümüklərdən ibarətdir:

• Frontal sümük
• Parietal sümüklər
• Temporal və oksipital sümüklər
• Sfenoid və etmoid sümük
• Kəllə quruluşunda Splanchnocranium Splanchnocranium

14 sümükdən ibarətdir. Əsas olanlar bunlardır:

• Çənələr
• Palatin ziqomatik sümük
• Gözyaşları
• Aşağı burun girələri

Çənə vomer: burun septumunun aşağı yarısını təşkil edir.

Üst hissə etmoidin şaquli boşqabından əmələ gəlir ki, bu da onunla birlikdə burunun ön septumunun və qığırdaqının bir hissəsini dəstəkləyir.

• Kəllə Hyoid Sümük - Hyoid sümük

O, çənənin altında yerləşir və digər sümüklərlə birbaşa əlaqəsi yoxdur. Stiloid prosesi adlanan bir sümüyə bağlanan uzun lifli kordon hipoid sümüyünə bağlanır. Daha qalın orta hissəsi olan nal formalı, iri buynuzlu və kiçik buynuzludur.

O, lifli birləşmə vasitəsilə stiloid prosesinə bağlıdır, buna görə də sinartroz birləşməsidir. Bu sümük bir sıra strukturları dəstəkləyir. Dilin xarici əzələləri (daxili əzələlər daha kiçikdir və dilin içərisində yerləşir), bukkal döşəmə əzələləri, boynun ventral hamar əzələləri. Bukkal döşəmə əzələləri çənə sümüyü və üst sümüyə bağlanır.

İnsan Anatomiyası: Kəllə Funksiyaları

Mərkəzi sinir sistemi periferik sinir sistemi tərəfindən toplanan məlumatların işləndiyi və məlumatın periferik sinir sisteminin özü vasitəsilə paylanmağa başladığı yerdir. Xüsusilə, beyin onurğa beynindən toplanan məlumatları emal edir və şərh edir.

Hərəkətlər, hisslər, düşüncələr və yaddaş da daxil olmaqla, əksər bədən funksiyalarında əsas rol oynayır. O, həm şüurlu, həm də şüursuz bədən hərəkətlərini idarə edir. Bunun əvəzinə bəzi refleks hərəkətlər beyin strukturlarının iştirakını tələb etmədən onurğa beyni vasitəsilə həyata keçirilir.

Beyin qabığını təşkil edən boz maddə ixtiyari hərəkətləri idarə edə bilir, lakin təkcə bununla deyil, həm də dilin, hisslərin, düşüncənin və yaddaşın mərkəzidir. Korteksin müxtəlif sahələri yerinə yetirilən funksiyadan asılı olaraq fərqli adlara malikdir. Bunun üçün o, motor korteksinə, somatosensor korteksə, görmə qabığına və eşitmə qabığına bölünür.

Günel Məlikzadə
Fins.az