Finss.az - Cümə günü Qərbi Avropanın ən böyük fond birjaları, ABŞ-da idxal olunan mallara yeni gömrük rüsumlarının tətbiqinin təsirlərini qiymətləndirən investorlar tərəfindən ciddi tənəzzül yaşayıb.
Stoxx Europe 600 indeksi 5,12% azalaraq 496,33 bəndə düşüb. Eyni zamanda, Böyük Britaniyanın FTSE 100 və Almaniyanın DAX indeksləri hər biri 4,95% dəyər itirib, Fransanın CAC 40 indeksi 4,26%, İtaliyanın FTSE MIB indeksi isə 6,53% geriləyib. İspaniyanın IBEX 35 indeksi isə 5,83% enib.
ABŞ prezidenti Donald Tramp, çərşənbə günü ölkəsinin ticarət tərəfdaşlarına böyük gömrük rüsumları tətbiq edəcəyini elan edib. Bu addım investorların qlobal iqtisadiyyatın gələcəyinə dair narahatlıqlarını artırıb. ABŞ-ın tətbiq etdiyi rüsumlar 5 aprel tarixində 10%-dən başlayacaq, daha yüksək rüsumlar isə 9 aprel tarixində tətbiq ediləcək.
Dünya Ticarət Təşkilatının rəhbəri Nqozi Okonjo-Iveala, ABŞ-ın bu protektsionist tədbirlərinin 2025-ci ildə qlobal ticarətin azalmasına səbəb ola biləcəyini bildirib. Eyni zamanda, Beynəlxalq Valyuta Fondunun icraçı direktoru Kristalina Georgieva, ABŞ-ın tətbiq etdiyi tarif tədbirlərinin qlobal iqtisadiyyata ciddi risklər yaratdığını vurğulayıb.
Avropada, sənaye istehsalına dair xəbərlər də mənfi oldu. Almaniyanın sənaye sifarişləri fevral ayında əvvəlki ayla müqayisədə dəyişməyib, Fransada sənaye istehsalı isə yalnız 0,7% artıb. İspaniyada isə sənaye istehsalı 1,9% azalıb.
Bütün bu mənfi xəbərlər fonunda, Avropa banklarının səhmləri də kəskin azalıb. Commerzbank, Deutsche Bank və BNP Paribas kimi bankların səhmləri müvafiq olaraq 5,4%, 9,8% və 6,8% dəyər itirib. Banco Santander isə 8,8% bazar dəyəri itirib, lakin bankın gələcək rüb üçün göstəricilərinin yaxşılaşacağı gözlənilir.
Avtomobil sektoru da bu çöküşdən əziyyət çəkib. Meksikada və Kanadada zavodlarını rüsumlar səbəbindən dayandıran Stellantis-in səhmləri 6,4% azalıb, Volkswagen-in səhmləri 2,8%, Mercedes-Benz Group-un səhmləri 5,2% və Bayerische Motoren Werke AG-nın səhmləri isə 4,4% geriləyib.
Neft qiymətlərindəki düşüşlə paralel olaraq, Shell, Equinor və TotalEnergies kimi böyük neft şirkətləri də kapitalizasiya itkisinə məruz qalıb. Glencore, Antofagasta, Anglo American və BHP kimi mədən şirkətləri də ciddi itkilər yaşamışdır.
Bu çətin iqtisadi şəraitdə, investorlar və analitiklər qlobal ticarət gərginliyinin artması və ABŞ-ın protektsionist siyasətlərinin dünya iqtisadiyyatı üzərində yaratdığı risklərə diqqət yetirirlər.