Finss.az - Son zamanlarda Avropa Kosmik Agentliyinin (ESA) missiyası tərəfindən edilən bir kəşf, elm dünyasında böyük marağa səbəb olub.

Bu kəşf, Eynşteyn halqası adlandırılan nadir bir cazibə linzalanması hadisəsinin aşkar edilməsi ilə əlaqəlidir. Kəşf, "Evklid" kosmik teleskopunun köməyi ilə həyata keçirilib və nəticələr "Astronomy and Astrophysics" jurnalında dərc edilib. Tədqiqatçılar, bu hadisənin Yerə çox yaxın bir yerdə tapılmasını və özəlliklə özəl sıralanmasını diqqətə alırlar.

Cazibə linzalanması, Albert Eynşteynin ümumi nisbilik nəzəriyyəsi çərçivəsində proqnozlaşdırdığı bir fenomenə əsaslanır. Bu hadisə zamanı, böyük kütləli obyektlər - məsələn, qalaktikalar və qalaktika yığınları - zaman-məkan strukturlarını əyərək, uzaq obyektlərdən gələn işığı əks etdirirlər. Bu, bir növ nəhəng kosmik linza yaradır ki, elmi işlərdə bu linzalar, daha uzaq və daha parlaq qalaktikaların öyrənilməsi üçün istifadə olunur. Eynşteyn halqası bu fenomenin ən gözəl və nadir nümunələrindən biridir və qalaktikanın ətrafında işıqdan ibarət halqa şəklində görünür.

Bu dəfəki Eynşteyn halqası, Yerə nisbətən gözlənildiyindən daha yaxın bir məsafədə, NGC 6505 adlı qalaktikada tapılıb. Gözlənilən məsafə, 590 milyon işıq ili qədərdir ki, bu da kosmosun ölçülərinə görə olduqca yaxın sayılır. Araşdırmaçılar, bu məsafənin "kosmik ölçülərə görə yalnız iki addım" olduğunu qeyd edirlər.

Cazibə linzalanması hadisələrinin öyrənilməsi, yalnız uzaq qalaktikaların və digər kosmik obyektlərin tədqiqinə kömək etmir, həm də kainatın genişlənməsi və tünd maddə kimi mövzulara dair yeni məlumatların əldə edilməsinə səbəb ola bilər. Eynşteyn halqaları, bu təbii linzalar vasitəsilə elmi tədqiqatçılar, Kainatın daha dərindən öyrənilməsi üçün qiymətli məlumatlar əldə edə bilərlər. Həmçinin, bu hadisələr tünd maddə və tünd enerjinin varlığını aşkar etmək üçün bir vasitə ola bilər.

Bu dəfəki Eynşteyn halqasının xüsusiyyəti, onun Yerdən yalnız 590 milyon işıq ili uzaqlıqdakı qalaktikada tapılmasından ibarətdir. Tədqiqatçılar, bu halqanı "kosmosun arxa bağçamızda" tapdıqlarını qeyd edirlər. Bu kəşf, həmçinin qalaktikanın əvvəllər elmi ədəbiyyatda tanınması ilə maraqlıdır. NGC 6505 qalaktikası, 1884-cü ildə aşkar edilib, amma bu halqa əvvəllər heç vaxt müşahidə olunmamışdı.

Eynşteyn halqası kəşfi, cazibə linzalanması fenomeninin nə qədər möhtəşəm və nadir olduğunu bir daha göstərir. Bu təbii linzalar, tədqiqatçılara Kainatın müxtəlif aspektlərini daha dərindən anlamaq imkanı verir. Bu kəşf, həm də kosmosda hələ kəşf edilməmiş çoxlu sirrlərin olduğunu və elm adamlarının bu sirrləri açmaq üçün daha çox işləmələri lazım olduğunu bir daha təsdiqləyir.

Gələcək tədqiqatlar, bu cür kəşflərin sayını artıraraq, bizə Kainatın gizli təbiətini daha yaxşı başa düşmək imkanı verəcək.