DÜNYA

20 Sentyabr

Şəbəkə dövlətləri: Demokratik dəyərlərin təhqiri

Sentyabrın əvvəlində ABŞ-ın prezident seçkiləri öncəsi siyasi qeyri-müəyyənliklər demokratiyanın təhlükədə olduğunu vurğulayır.

Fins.az xəbər verir ki, bu vəziyyəti izləyən bir qrup Silicon Valley-dən maliyyə dəstəyi alan texnologiya sahibkarlığı, gələcəyin siyasi və sosial sistemlərini yenidən formalaşdırmağı təklif edir. Balaji Srinivasan adlı kripto dünyasının məşhur siması, ölkə vətəndaşlığını gym üzvlüyü kimi seçməyin mümkünlüyündən bəhs edir. Onun təqdim etdiyi "şəbəkə dövləti" vizyonu, startap millətlərinin yaranmasını və mövcud dövlətlərin yerini almasını nəzərdə tutur.

Srinivasan, internetdə formalaşan icmaların öz torpaqlarını əldə edərək fiziki dövlətlərə çevrilməsini və bu yeni dövlətlərin mövcud ölkələrlə paralel fəaliyyət göstərəcəyini iddia edir. Bu konsept "şəbəkə dövləti" adlandırılır və startapların müxtəlif ənənəvi qurumları əvəz etməyə qadir olduğunu nəzərdə tutur.

Müxtəlif startaplar artıq bu ideyanın reallaşmış nümunələrini təqdim edir. Amsterdamda keçirilən bir konfransda, Cabin və Culdesac kimi layihələr iştirak etdi. Cabin, ABŞ, Portuqaliya və digər yerlərdə modern kəndlərdən ibarət bir şəbəkə şəhəri təqdim edir, Culdesac isə Arizona-da uzaqdan işləmə üçün nəzərdə tutulmuş bir icmadır. Próspera adlı layihə isə Hondurasa yaxın bir adada yerləşərək öz qanunlarını yaratmaq üçün xüsusi status əldə edib.

Bu ideyaların arxasında olan texnologiya və iqtisadi güc, müasir dövlətlərin yerini alacaq yeni qlobal strukturların yaranmasını vəd edir. Şəbəkə dövlətləri, mövcud dövlətlərin iqtisadi və idarəetmə strukturlarını təkrarlayaraq daha çevik və sərbəst idarəetmə modelini təqdim edir. Beləliklə, bu konseptlərin genişləndikcə, gələcəkdə beynəlxalq siyasi və iqtisadi səhnədə necə bir dəyişiklik yaradacağını müşahidə edəcəyik.