Sui-qəsd nəzəriyyələri ilə tanınan DARPA bir vaxtlar SSRİ-nin hazırladığı Ekronoplana bənzər yeni hidrotəyyar hazırlayır. Liberty Lifter adlanan layihə, eynilə Displayoplan kimi dənizin üstündən keçəcək və böyük yükdaşıma qabiliyyətinə malik olacaq.
Fins.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, Boeing-in törəmə şirkəti olan Aurora tərəfindən hazırlanmış hidrotəyyarə dəniz səthindən hərəkət edəcək. Bəs bu nəhəng təyyarə niyə dəniz səthində hərəkət edir? Əvvəla, bu nəhəng yük təyyarəsi dünyanın ən böyük yük təyyarəsi olan Boeing C-17 Globemaster III ilə eyni yük həcminə malikdir. Bununla belə, C-17 yalnız 73 ton yük daşıya bilir.
Liberty Lifter yük təyyarəsi isə dəniz səthində əldə etdiyi daha az sürtünmə sürəti ilə daha uzun məsafələrə daha çox yük daşıya bilir. Hazırda layihənin qarşısında duran ən böyük maneə hidrotəyyarənin dalğalı dənizlərdən necə qorunmasıdır.
DARPA saytındakı texniki məlumata görə, Liberty Lifter yük təyyarəsi hazırda 100 ton yüklə 10 min fut və ya 300 km məsafə qət etmək gücünə malikdir. Lakin təyyarənin sınaqları hələ də davam edir və onun bu yükü nə qədər sürətlə daşıya biləcəyi hələlik bəlli deyil.
Sovet Sinemanoplan təyyarəsi 2000 km kimi çox ucqar ərazilərə 100 ton yük daşımaq gücünə malik idi. Lakin bu təyyarələrin hazırlanmasının baha başa gəlməsi və dalğalı dənizlərdə istifadənin çətinliyi layihənin reallaşmasına mane olub. Digər tərəfdən, keçmiş sovet torpaqlarında hazırlanmış və sınaqdan keçirilmiş Kranioplan qırıntılarına da rast gəlmək mümkündür.
Hazırda Birləşmiş Ştatlar 2025-ci ilə qədər Liberty Lifter-in burun dizaynını tamamlamağa çalışır ki, o, kobud dənizlərdə zədələnmədən hərəkət edə bilsin. Hər şey yaxşı olarsa, Liberty Lifter yük təyyarəsi dənizə enən ilk Erkenoplan olacaq və 2028-ci ildə istifadəyə veriləcək.
Günel Məlikzadə
Fins.az