Kartel istehsal məlumatlarının təchizatçısını dəyişəcək
01 mart. Fins.az – OPEC+ Texniki Komitəsi fevral ayından etibarən OPEC+ ölkələri üzrə neft hasilatı təxminlərində Beynəlxalq Enerji Agentliyinin (IEA) məlumatlarından imtina edib və onu “Rystad Energy” və “Wood Mackenzie”-nin məlumatları ilə əvəz edib. Karteldə buna səbəb BEA-nın ixracatçılardan təklifin artımına yönəlmiş istehsalla bağlı məlumatları düzgün qiymətləndirilməməsi göstərilir.
BEA-dan imtina etməzdən əvvəl OPEC+ ekspertləri hesab edirdilər ki, fevralda neft alyansı ölkələrinin hasilatı razılaşdırdıqları kimi sutkada 1,05 milyon barel (b/s) azdır və əməliyyatın icrası 136 faiz səviyyəsində qiymətləndirilib. Məlumatların dəyişdirilməsindən sonra səviyyə 4faiz azalaraq 132faiz təşkil edib: hasilat nəzərdə tutulandan cəmi 936 min barel az, hesablamalardakı fərq isə 117 min barel/sutka təşkil edib. Yəni, OPEC+, yeni məlumatlara görə, BEA-nın neft hasilatını aşağı qiymətləndirdiyi qənaətindədir. BEA-nın məlumatlarını nəzərə alsaq, fevralda OPEC+ alyansında iştirak edən OPEC ölkələri sutkada 24,128 milyon barel, yeni hesablama ilə isə 24,166 milyon barel hasil edib. Məlum olub ki, alyans ölkələri BEA-nın məlumatları ilə hesablanmış kvotadan (sövdələşmənin icrası - 134faiz) sutkada 680 min barel deyil, 642 min barel az istehsal ediblər.
OPEC+-un BEA məlumatlarını rədd etməsi, davam edən enerji böhranı fonunda güclənən qarşılıqlı inamsızlığın nəticəsi idi. Martın 18-də BEA-nın icraçı direktoru Fatih Birol qeyd edib ki, OPEC+-da neft hasilatının sutkada 400 min barel artması o qədər çox deyil, çünki BEA Rusiya Federasiyasından neft tədarükünün daha əhəmiyyətli dərəcədə sutkada 2,5 milyon barel azalacağını gözləyir.. BEA-nın məlumatına görə, Səudiyyə Ərəbistanı və BƏƏ müvafiq olaraq 2 milyon barel və 1,1 milyon barel ehtiyat gücünə malikdir və bu, fərqi aradan qaldıra bilər. Martın 28-də BƏƏ-nin energetika və infrastruktur naziri Suhail əl-Mazrui BEA-ya müxalifət olaraq, Rusiyadan neft tədarükünün əvəz edilə bilməyəcəyini söyləyib.
İxracatçılar və idxalçılar arasındakı münasibətlərdə digər problem iqlim gündəmidir.
Səudiyyə Ərəbistanının energetika naziri Şahzadə Əbdüləziz bin Salman hələ 2021-ci ilin iyununda BEA-nın 2050-ci ilə qədər enerjidə sıfır karbon emissiyasına nail olmaq planını şübhə altına almışdı. 2022-ci ilin mart ayının ortalarında Suheil əl-Mazrui neft qıtlığını Qərb ölkələrinin qalıq yanacaqları qlobal enerji balansından çıxarmağa çalışması ilə izah etdi və sənayeyə sərmayə qoyuluşunu dayandırmağa çağırdı. Bu mənada BEA OPEC+-u idxalçılara siyasi təzyiq aləti hesab edir.
Bütövlükdə, IEA məlumatlarından imtina etdikdən sonra bazar qiymətləndirmələrinin kəskin şəkildə dəyişməsi ehtimalı yoxdur, çünki OPEC+ “ikinci dərəcəli mənbə məlumatlarına” daxil olan “Argus”, “IHS-CERA”, “EIA”, “PIW” və “Platt's”-in məlumatlarından istifadəyə davam edir. Bu gün OPEC+ Monitorinq Komitəsi alyans üzvlərinə may ayında neft hasilatını gündəlik 432 min barel artırmağı tövsiyə edib ki, bu da ixracatçıların alyansın böhrandan əvvəlki strategiyasına sadiq qaldığını göstərir.