Mərkəzi Bankın 2024-cü ilin birinci yarımili üzrə dərc etdiyi Maliyyə Sabitliyi Hesabatı bank sektorundakı dollarlaşma səviyyələrində əhəmiyyətli dəyişikliklər baş verib.

Fins.az xəbər verir ki, hesabat, kredit və depozit portfellərində dollarlaşmanın necə dəyişdiyini və bu tendensiyaların iqtisadiyyata təsirini əks etdirir.

Kredit portfelində dollarlaşma azalır

Kredit portfelinin dollarlaşma səviyyəsi bu ilin birinci yarısında 0.8 faiz bəndi azalarak 18% təşkil edib. Bu azalmanın əsas səbəbi biznes kreditlərində baş verən dəyişikliklərdir. Biznes kreditlərinin dollarlaşma səviyyəsi 1.6 faiz bəndi azalaraq 31.5% olub. Manatın məzənnəsinin sabitliyi və manatla kreditləşmənin genişlənməsi nəticəsində milli valyutada olan kreditlərin payı artmağa başlayıb. İpoteka kreditlərinin yalnız milli valyutada verilməsi, bu sahədə dollarlaşmanın praktiki olaraq sıfır olması ilə nəticələnib. İstehlak kreditlərində isə dollarlaşma səviyyəsində əhəmiyyətli dəyişikliklər qeydə alınmayıb.

Depozit portfelində dollarlaşma meylləri

Depozit portfelində dollarlaşma səviyyələri müxtəlif meyarlara görə dəyişib. Hüquqi şəxslərin tələbli depozitləri üzrə dollarlaşma 0.5 faiz bəndi artaraq 36.8% olub. Eyni zamanda, hüquqi şəxslərin xarici valyutada olan müddətli depozitləri 2.7 faiz bəndi azalaraq 56.5% təşkil edib. Bu azalmanın səbəbi, əsasən, neft-qaz sektorunda fəaliyyət göstərən şirkətlərin əməliyyatları ilə bağlıdır.

Fiziki şəxslərin depozit portfelində də dollarlaşma dəyişiklikləri müşahidə edilib. Müddətli depozitlərin dollarlaşma səviyyəsi 1.2 faiz bəndi artaraq 35.5% olub, tələbli depozitlər isə 0.5 faiz bəndi azalaraq 33.1% təşkil edib.

İqtisadi təhlil və gələcək proqnozlar

Mərkəzi Bankın hesabatı, dollarlaşma tendensiyalarının maliyyə bazarlarına təsirini göstərir. Manatın sabitliyi və manatla kreditləşmənin genişlənməsi, milli valyutanın kredit portfelindəki payını artırmağa davam edir. Depozitlərdə isə hüquqi şəxslərin xarici valyutada olan depozitlərindəki azalmanın neft-qaz sektorunun əməliyyatları ilə əlaqədar olduğu görünür.

Bu inkişaflar, maliyyə bazarlarında valyuta risklərini idarə etmək və iqtisadi sabitliyi təmin etmək məqsədilə müxtəlif strategiyaların həyata keçirilməsini tələb edir. Mərkəzi Bankın davamlı nəzarəti və iqtisadi siyasətləri, ölkənin maliyyə sisteminin davamlılığını və inkişafını dəstəkləməyə yönəlib.