Cənubi Afrika Respublikasının şimal-qərbindəki kiçik fermerlər yeni iqlimə uyğun kənd təsərrüfatı üsullarını tətbiq edərək qarğıdalı istehsalını artırır və maddi vəziyyətlərini yaxşılaşdırır. Bu üsullar arasında örtük bitkiləri, qarışıq əkinlər və torpağın sıfır işlənməsi kimi innovativ yanaşmalar mövcuddur.

Fins.az Food For Mzansi portalında yayımlanan yeni araşdırmalara əsasən, xəbər verir ki, iqlimə uyğun kənd təsərrüfatı metodları fermerlərin qarğıdalı məhsuldarlığını artırır, fermerlərin davamlılığını təmin edir və qida təhlükəsizliyini yaxşılaşdırır. Araşdırmanın müəllifləri, aqroekonomika və qarğıdalı üzrə mütəxəssislər Dr. A. Omotoso və Dr. A. Omotayo, bu dəyişikliklərin təsirini geniş şəkildə izah edirlər.

“Qarğıdalı Cənubi Afrikada mühüm bir məhsuldur. On milyonlarla insan hər il 5,2 milyon ton bu əsas qida maddəsini istehlak edir ki, bu da onların qida ehtiyaclarını qarşılayır və dietalarının əhəmiyyətli bir hissəsini təşkil edir. Biz aqroekonomika mütəxəssisləri kimi, iqlimə uyğun kənd təsərrüfatı üsullarının kiçik fermerləri necə daha məhsuldar və davamlı edə biləcəyini öyrənirik. Araşdırmamız göstərir ki, iqlimə uyğun üsullar qarğıdalı məhsuldarlığını artırır, fermerlərin dayanıqlığını gücləndirir və qida təhlükəsizliyini yaxşılaşdırır.”

Kiçik fermerlər məhsulun böyük hissəsini öz istehlakları üçün istehsal edir, amma çoxu yerli bazarlarda da satır. İqlim dəyişikliyi nəticəsində məhsul yığımı və gəlirlilikdəki azalma onların xüsusi zəifliyini artırır.

Uğurla tətbiq olunan iqlimə uyğun texnologiyalar arasında:

• Quraqlığa davamlı qarğıdalı toxumlarının əkilməsi
• Mulçlama (torpağı suyun saxlanması üçün örtmək)
• Örtük əkinçiliyi (əsas bitkilərin arasında qida təmin edən və torpağı qoruyan bitkilərin əkilməsi)
• Qarışıq əkinlər (bir neçə bitkinin birlikdə əkilməsi)
• Torpağın sıfır işlənməsi (torpağın mülçələnməsi və toxumların bu qatın altına əkilməsi)

Şimal-Qərb bölgəsinin yarı quraq iqlimi, isti yaylar və yumşaq qışlarla yanaşı, daha tez-tez və intensiv quraqlıqlar və qeyri-müəyyən yağıntılar yaratmışdır. Bu şəraitdə ənənəvi üsullar etibarlı olmamağa başlayıb, bu da iqlimə uyğun kənd təsərrüfatının tətbiqini daha da vacib edir.

Cənubi Afrikada kənd yerlərindəki kiçik fermer ailələri iqlim dəyişikliyinə qarşı olduqca həssasdır. Bahalı suvarma sistemləri mövcud deyil və yağışların gecikməsi onların əkin dövrlərinə təsir edir, bu da məhsuldarlığı azaldır və qida qeyri-sabitliyinə səbəb olur.

Araşdırmamızda 300-dən çox kiçik qarğıdalı fermeri ilə görüşdük. 2010-cu ildən başlayaraq, fermerlər iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşmağa başlamışlar, torpağın qorunması, suyun səmərəli istifadəsi və yeni bitkilərin tətbiqi mövzusunda yerli biliklərini əsas götürmüşlər.

2011-ci ildən başlayaraq, Cənubi Afrika “İqlim Dəyişikliyi üzrə Ağı Kənd Təsərrüfatı” layihəsini həyata keçirdi və bu, aqrar siyasətə və proqramlara daxil edildi. Fermerlər bu məsləhətlərdən istifadə edərək iqlimə uyğun kənd təsərrüfatına keçid etdilər.

Araşdırmamız göstərdi ki, 86% fermer iqlimə uyğun kənd təsərrüfatına keçib. Bu üsul tətbiq edən fermerlər ənənəvi metodlarla müqayisədə daha çox məhsul yığır və gəlirlərini artırırlar. Məsələn, iqlimə uyğun üsullarla əkin edən fermerlər hektardan ildə 6,2 ton qarğıdalı yığaraq, hektara 15,000 rand (824 ABŞ dolları) gəlir əldə edir, 4,1 tonunu satırlar. Ənənəvi üsullarla əkin edənlər isə hektardan 3,9 ton qarğıdalı yığır, 2,7 tonunu satır və 11,500 rand (632 ABŞ dolları) gəlir əldə edir.

30%-lik gəlir artımı bu fermerlərə iqtisadi stabillik təmin edir, öz fermalarına yenidən sərmayə qoyma imkanı yaradır və həyat şəraitini yaxşılaşdırır.