ANALİTİKA

08 Mart

Balaca gəlin, boyük problem 

2000-ci ildən 2009-cu ilə qədər olan məlumatlara görə, ÜST-nin Avropa regionunda 20-24 yaş arası qadınların 19 faizi 18 yaşından əvvəl nikahda olub, Moldova Respublikası, Gürcüstan, Türkiyə və Tacikistan ən yüksək faizə malikdir. Uşaq nikahı qızlara qeyri-mütənasib şəkildə təsir edir və onların psixi və fiziki sağlamlığı üçün uzunmüddətli nəticələrə malikdir. Onlar təkcə öz həyat yoldaşını seçmək imkanından məhrum edilmir, həm də damğalanır və onların əsas insan hüquqlarını pozan müxtəlif dini, sosioloji, siyasi və mədəni təcrübələrə məruz qalırlar. Uşaq nikahında olan qadın partnyorun fiziki sağlamlığı bir sıra amillərlə təhlükə altına düşür.

Bu gənc qızlar tez-tez məişət zorakılığının qurbanı olurlar və özlərini müdafiə etmək üçün resurslardan məhrum qalırlar. Onların psixoloji rifahı və səlahiyyətləri də əziyyət çəkir, çünki uşaq nikahlarında olan gənc qızlar uyğun uşaqlıq və yeniyetməlikdən məhrum olurlar və psixoloji zorakılıq və məişət zorakılığının artması hallarına məruz qalırlar; şəxsi azadlığın məhdudlaşdırılması; natamam təhsil; məşğulluq və karyera imkanlarının olmaması – bunların hamısı yoxsulluğun, gender bərabərsizliyinin və uşaq nikahının dövri xarakterinə kömək edir.

Daha zəif təhsil səviyyəsi yetkinlik dövründə aşağı gəlirlərlə əlaqələndirilir. Uşaq nikahı və məktəb təhsili arasındakı əlaqə bu tədqiqata daxil olan 15 ölkədə ümumi işçi qüvvəsi üçün 1% və ya 26 milyard dollar qazanc itkisi ilə nəticələndi. Nəhayət, uşaq nikahları və erkən doğuş halları dünyada çox böyük mənfi nəticələrlə birbaşa bağlıdır. Mövcud tendensiyalar davam edərsə, uşaq evliliyi indidən 2030-cu ilə qədər dünyaya yüz milyardlarla dollara başa gələ bilər.

Səkinə Məmmədova